Google ile giriş yap
Yahoo ile giriş yapGüncel Blog Gönderileri
En Beğenilenler
Omuz Ağrısı ve Yaygın Omuz Problemleri
Çoğu insanın "omuz" dediği yapı aslında birkaç eklemden oluşur. Bu eklemler, kaslar ve tendonlarla birlikte çalışarak kolun sırtınızı kaşımaktan mükemmel bir atış yapmaya kadar geniş bir hareket yelpazesinde kullanılmasını sağlar.
Ancak bu hareket kabiliyeti, bazı bedellerle gelir. Omuzda yumuşak dokuların ya da kemik yapıların sıkışması veya dengesizlik gibi problemler zamanla gelişebilir ve ağrıya neden olabilir. Bu ağrıyı sadece omzunuzu hareket ettirdiğinizde hissedebilirsiniz ya da sürekli olabilir. Ağrı geçici olabilir veya devam edebilir ve tıbbi tanı ve tedavi gerektirebilir.
Bu makalede, omuz ağrısının bazı yaygın nedenleri ile genel tedavi seçenekleri açıklanmaktadır. Doktorunuz size omuz ağrınız hakkında daha ayrıntılı bilgi verebilir.
Anatomi
Omuz, üç kemikten oluşan bir top-yuva tipi eklemdir:
-
Humerus (üst kol kemiği)
-
Skapula (kürek kemiği)
-
Klavikula (köprücük kemiği)
Üst kol kemiğinin başı, kürek kemiğinde bulunan yuvarlak bir yuvaya oturur. Bu yuva glenoid olarak adlandırılır. Bir grup kas ve tendon, kol kemiğinizi omuz yuvasında merkezde tutar. Bu dokulara rotator manşet (rotator cuff) adı verilir. Bu yapılar üst kol kemiğinin başını kaplar ve onu kürek kemiğine bağlar.
Nedenler
Çoğu omuz problemi dört ana kategoriye ayrılır:
-
Tendon iltihabı (bursit veya tendinit) ya da tendon yırtığı
-
Dengesizlik
-
Artrit
-
Kırık (kemik kırığı)
Omuz ağrısının daha nadir nedenleri arasında tümörler, enfeksiyonlar ve sinirle ilgili sorunlar yer alır.
Bursit
Bursalar, vücuttaki eklemlerde bulunan, sıvı dolu küçük keseciklerdir. Bu yapılar, kemikler ile üzerlerindeki yumuşak dokular arasında tampon görevi görerek sürtünmeyi azaltır.
Omzun aşırı kullanımı, rotator manşet ile akromiyon (kürek kemiğinin bir parçası) arasındaki bursanın iltihaplanmasına ve şişmesine neden olabilir. Bu duruma subakromiyal bursit denir.
Bursit genellikle rotator manşet tendiniti ile birlikte görülür. Ağrı ve iltihaplanma, saç taramak veya giyinmek gibi günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.
Tendinit
Tendon, kası kemiğe bağlayan kordon benzeri bir yapıdır. Tendinit, tendonda meydana gelen iltihaplanmadır.
Tendinit genellikle iki şekilde görülür:
-
Akut: Aşırı top atma veya baş üstü hareketler gibi aktivitelerden kaynaklanır.
-
Kronik: Artrit gibi dejeneratif hastalıklar veya yaşa bağlı yıpranma nedeniyle gelişir.
Omuzda en sık etkilenen tendonlar, dört rotator manşet tendonu ile iki biseps tendonundan biridir. Rotator manşet, omuz hareketlerini ve stabilitesini sağlar.
Tendon Yırtıkları
Tendonlarda yırtılma veya ayrılma şu nedenlerle olabilir:
-
Ani bir yaralanma
-
Yaşa bağlı dejeneratif değişiklikler, uzun süreli aşırı kullanım
Bu yırtıklar:
-
Kısmi (tendonun bir kısmı zarar görür)
-
Tam (tendon kemiğe bağlı olduğu yerden tamamen ayrılır) olabilir.
Rotator manşet ve biseps tendonu yırtıkları, bu tip yaralanmalar arasında en yaygın olanlardır.
Sıkışma (İmpingement)
Omuz sıkışması, kol vücuttan uzaklaştırıldığında, kürek kemiğinin üst kısmı (akromiyon) altındaki yumuşak dokulara baskı yaparsa oluşur. Akromiyon, rotator manşet tendonlarına ve bursaya sürtünerek bursit veya tendinite neden olabilir. Bu da ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar.
Dengesizlik (İnstabilite)
Omuz instabilitesi, üst kol kemiğinin başı omuz yuvasından çıktığında oluşur. Genellikle ani bir yaralanma sonucu başlar, ancak kronik hale gelebilir.
-
Kısmi çıkık: Kemik yuvadan kısmen çıkar (subluksasyon)
-
Tam çıkık: Kemik tamamen yuvadan çıkar
Omuz çevresindeki bağlar, kaslar ve tendonlar gevşek veya yırtılmışsa çıkıklar tekrarlayabilir. Bu durumlar:
-
Kolunuzu kaldırdığınızda ağrı ve kararsızlığa neden olur
-
Uzun vadede eklemde artrit gelişme riskini artırır
Artrit
Omuz ağrısının nedenlerinden biri de artrittir. En yaygın tipi osteoartrittir (kireçlenme). Genellikle orta yaşlarda başlar ve zamanla ilerler.
Osteoartrit:
-
Spora veya işe bağlı yaralanmalardan kaynaklanabilir
-
Rotator manşet yırtıkları, enfeksiyon veya eklem zarının iltihaplanması sonucu da gelişebilir
Ağrıyı azaltmak için omuz hareketlerinden kaçınmak, eklemin yumuşak dokularında sertliğe ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Kırık
Kırık, kemiklerin kırılmasıdır. Omuzda en sık:
-
Klavikula (köprücük kemiği)
-
Humerus (üst kol kemiği)
-
Skapula (kürek kemiği)
etkilenir.
-
Yaşlı bireylerde genellikle ayakta dururken düşme sonucu oluşur.
-
Gençlerde ise trafik kazası veya temas sporları gibi yüksek enerjili travmalarla oluşur.
Kırıklar genellikle şiddetli ağrı, şişlik ve morarmaya neden olur.
Doktor Muayenesi
Ani ve şiddetli bir yaralanma sonucu ağrı oluştuysa, en kısa sürede tıbbi yardım alınmalıdır.
Ağrı hafifse, birkaç gün dinlenerek geçip geçmediği gözlemlenebilir. Ancak semptomlar devam ederse doktora başvurmak gerekir.
Tıbbi Geçmiş
Doktorunuz ilk olarak:
-
Ağrının nasıl ve ne zaman başladığını
-
Daha önce benzer bir ağrı olup olmadığını
-
Genel sağlık durumunuzu ve olası nedenleri
soracaktır.
Fizik Muayene
Doktorunuz:
-
Fiziksel anormallikler, şişlik, şekil bozukluğu veya kas zayıflığı arar
-
Hassas bölgeleri kontrol eder
-
Omuz hareket açıklığını ve gücünü gözlemler
Testler
Tanı için şu testler istenebilir:
-
Röntgen: Kemik hasarlarını gösterir
-
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) ve Ultrason: Yumuşak dokular hakkında daha net bilgi verir
-
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapıları ayrıntılı gösterir
-
Elektrodiagnostik testler (EMG): Sinir fonksiyonunu değerlendirir
-
Artrogram: Eklem içine boya verilerek detaylı görüntü alınır
-
Artroskopi: Fiberoptik kamera ile eklem içi incelenir; hem tanı hem tedavi amacıyla kullanılır
Tedavi
Aktivite Değişiklikleri
Tedavi genellikle şunları içerir:
-
Dinlenme
-
Günlük aktivitelerin değiştirilmesi
-
Fizik tedavi ile güç ve esneklik kazanılması
Fazla alışık olunmayan aktivitelerde aşırıya kaçmamak, omuz ağrısını önlemeye yardımcı olur.
İlaçlar
-
Doktorunuz, iltihap ve ağrıyı azaltmak için non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) reçete edebilir.
-
Ayrıca lokal anestezik veya steroid enjeksiyonları önerebilir.
(Bkz: Kortizon İğnesi)
Cerrahi
Bazı omuz problemleri cerrahi gerektirebilir. Ancak çoğu hasta:
-
Aktivite değişikliği
-
Dinlenme
-
Fizik tedavi
-
İlaç tedavisi
gibi yöntemlerle iyileşme gösterir.
Tekrarlayan çıkıklar veya bazı rotator manşet yırtıkları gibi durumlarda, egzersiz yeterli olmayabilir ve erken cerrahi önerilebilir.
Cerrahi, küçük müdahalelerle artroskopi yoluyla yapılabileceği gibi, daha büyük onarımlar veya omuz protezi için açık ameliyat da gerekebilir.
kaynak: orthoinfo
