Tedaviden Sonra

Varisler Tedaviden Sonra Tekrarlar mı?

Varis tedavisi sonrasında yeniden belirti ve damar görünümü ortaya çıkabilir; bu olasılık uygulanan yönteme, damar haritasına ve bireysel risklere göre değişebilir. Kılavuzlar, tedavi seçenekleri anlatılırken kişiye yeni varislerin gelişebileceği ve birden fazla seansın gerekebileceği bilgisinin verilmesini önerir. Özellikle daha önce tedavi görmüş kişilerde (nüks olgularında) tekrar ihtimali daha yüksek olabilir. NICE+1

Neden Tekrar Edebilir?

• Hastalığın doğal seyri / yeni bölgelerde reflü: Zaman içinde farklı dallarda veya komşu segmentlerde yeni kaçak (reflü) gelişebilir; bu durum, ilk işlem başarıyla kapansa bile yeniden varis görünümüne yol açabilir. ESVS

• Teknik/lokal nedenler:

  • Cerrahi sonrası neovaskülarizasyon (yeni damar oluşumu) nükse katkı sağlayabilir. ScienceDirect

  • Endovenöz (lazer/RF) sonrası rekürrens çoğunlukla rekanalizasyon (damarın yeniden açılması) veya atlanan/ileride aktifleşen yan dallar üzerinden görülebilir. southcarolinablues.com

• Eksik değerlendirme/yanlış hedefleme: Tedavi öncesi dupleks ultrason ile tüm kaynakların (ör. AASV, perforan venler, pelvik kaynaklar) haritalanmaması nüks riskini artırabilir. Bu nedenle dupleks, planlamada birincil araç olarak önerilir. NICE

• Kişisel ve yaşam tarzı etkenleri: Gebelik, fazla kilo, uzun süre ayakta durma/oturma gibi faktörler yeniden varis gelişimine zemin hazırlayabilir. vascular.org

“Hangi Yöntemde Tekrar Daha Az?” sorusuna temkinli yanıt

Uzun dönem sonuçlar çalışmaya ve tanıma göre değişir. Genel eğilimler özetle şöyledir:

• Endotermal ablasyon (EVLA/RFA): Büyük (trunkal) yüzeyel venlerde birçok kılavuzda ilk seçenek olarak yer alır. Bazı 5 yıllık çalışmalar, damarın kalıcı kapanma oranlarının lazer lehine, foam skleroterapiye göre daha yüksek olabildiğini bildirmiştir; klinik nüks paternleri ise değişken olabilir. New England Journal of Medicine

• Cerrahi ligasyon/stripping ile karşılaştırmalar: 5 yıl civarı takiplerde; cerrahide neovaskülarizasyon, endotermalde rekanalizasyon ön planda olmak üzere farklı nüks mekanizmaları tarif edilmiştir. Klinik sonuçlar bazı çalışmalarda benzer seyrederken, nüksün aynı bölgeden ya da farklı bölgeden gelişme paternleri yöntemler arasında değişebilmektedir. jvascsurg.org+1

• Köpük skleroterapi (UGFS): Uygun seçilmiş olgularda etkili olabilir; ancak bazı karşılaştırmalı çalışmalarda trunkal ven kapanma oranları EVLA’ya göre daha düşük bildirilmiştir. Seçim, damar çapı/pateni ve hedeflere göre bireyselleştirilir. New England Journal of Medicine

Önemli: Nüks oranlarını tek bir sayıyla ifade etmek yanıltıcı olabilir. Kılavuzlar, primer ve rekürren varisler için farklı beklentiler olduğunu; kişiye yeni varisler gelişebileceğini ve ek seansların gerekebileceğini baştan konuşmayı önerir. NICE

Nüks Riskini Azaltmaya Ne Yardımcı Olabilir?

• Doğru tanısal haritalama: Tedavi öncesi kapsamlı dupleks ultrason ve gerekirse pelvik damarların değerlendirilmesi. NICE

• Uygun yöntem seçimi: Trunkal reflüde endotermal ablasyon; uygun değilse UGFS; yüzeyel yan dallarda flebektomi/skleroterapi kombinasyonları değerlendirilebilir. ESVS

• İşlem sonrası takip: Gerekli durumlarda kısa süreli kompresyon, yürüyüş ve kontrol randevuları planı; gerekiyorsa tamamlayıcı seansların yapılması. ESVS

• Yaşam tarzı: Kilo yönetimi, düzenli hareket, uzun süre sabit kalmaktan kaçınma; gebelik dönemlerinde uygun kompresyon ve doktor önerileri. vascular.org

Not: Bu içerik tıbbi tavsiye değildir. Kişisel durumunuz için damar hastalıkları konusunda deneyimli bir uzmanla görüşmeniz önerilir. Pazaryerimizdeki kompresyon ürünleri, işlem sonrası konfor ve günlük semptomların yönetimine destek olabilir; tedavinin yerine geçmez.